Woorde, stories en ander taalsake  (Page 5/5)

TAALSTRUKTUUR EN -GEBRUIK

Die leerder ken en is in staat om die klanke, woordeskat en grammatika van die taal te gebruik om tekste te skep en te interpreteer.

Dit is duidelik wanneer die leerder:

6.1 met woorde werk:

6.1.1 skep eie persoonlike spellys;

6.1.2 toon kennis van die kompleksiteit van alfabetiese volgorde waar die orde volgens die eerste letter gegee word;

6.1.4 gebruik skryftekens (kappie, deelteken, koppelteken, afkappingsteken) doeltreffend in alledaagse woorde;

6.1.6 gebruik hoofletters korrek;

6.2 met sinne werk:

6.2.11 verstaan die funksie en gebruik van alledaagse selfstandige naamwoorde, asook getal, geslag en verkleinwoorde;

6.2.14 verstaan die funksie en gebruik van alledaagse bywoorde (tyd, wyse, plek);

6.2.15 verstaan die funksie en gebruik van alledaagse voornaamwoorde (persoonlik, besitlik, vraend, betreklik.

Memorandum

Aktiwiteit 1

Respek : ‘n Sinoniem vir eerbied, ontsag, agting/Respek vir iemand hê/koester.

Eerbied : Agting vir iemand anders/Gevoel van bewondering vir

iemand hê

Dissipline : Gehoorsaamheid aan gesag/Ordelike gedrag

Goeie maniere: Die korrekte wyse om iets te doen of om jou te gedra

Etiket : Die voorgeskrewe maniere waarop mens jou moet gedra

Verantwoordelikheid: Die plig wat jy het om rekenskap te gee van jou doen en

late.

Aktiwiteit 2

a)

b) Nee, want sy het hom ‘n ou stuk droë brood en ‘n bottel suur bier gegee.

c)

d) Ons moet vriendelik, behulpsaam en mededeelsaam wees teenoor alle mense – ook teenoor vreemdelinge.

e) Leerders se antwoorde behoort te dui op onbillikheid, onregverdige en gemene spot, verkleinering.

Aktiwiteit 3

Luidlees.

Aktiwiteit 4

Groepe se menings.

Groepe se voorbeelde.

Groepe se standpunte (Ook individuele menings).

Aktiwiteit 5

Eie skryfwerk.

Aktiwiteit 6

a) brood – kan meervoud vorm, nl. brode.

bottel – voorafgegaan deur ‘n.

vere – kan enkelvoud vorm, nl. veer.

prinses – voorafgegaan deur die.

b) ganse wagters nag boere plaas slaapplek

kraal vee bedreiging nag lawaai boer eiendom lammertjies

_ng

drie

bedreiginkie

Dit het verander in _nk_

Aktiwiteit 7

a) kussinkie piesankie

leuninkie koninkie

woninkie horinkie

kettinkie pierinkie

torinkie dorinkie

b) skater-laggies (laggies)

volkies

wolkies

kriekie

armpie

raampie

outjie

slapies (kan voorafgegaan word deur die).

Aktiwiteit 8

a)

b) _f

Almal eindig op _we.

REËL: Wanneer ’n selfstandige naamwoord in die enkelvoud op f eindig, eindig dit in die meervoud op –we of –wwe. Daar is egter uitsonderings, soos graf – grafte; skof – skofte (bv. werkperiodes).

c)

d)