4.4 Die plant: blomme  (Page 2/2)

Sodra die twee kerninhoude of gamete versmelt het, vorm ‘n sigoot en dit is die begin van die nuwe organisme of plantjie.

Die bevrugtingsproses word met die volgende skets voorgestel:

Opdrag 1:

1. Skryf in vyf stappe die proses neer van die oomblik van bestuiwing tot bevrugting:

2. Wat word van die volgende strukture na afloop van bevrugting:

a) vrugbeginsel

b) saadknop

Assessering van Meganisme

Kon jy die meganisme ontleed en in stappe opbreek?

[LU 2.1; 2.2]

Uiteraard is die vorming van sade van die uiterste belang in die voortplantingsproses. Daarmee saam is die proses van saad- en vrugverspreiding eweneens belangrik.

OPSIONEEL/ VIR VERRYKING:

Die onderwyser kan ‘n projek oor bevrugting aan julle gee sodat julle die interessante verloop en meganismes daarvan kan ondersoek.

As alternatief kan julle die video van David Attenborough, The Secret Life of Plants , opspoor en daarna kyk. Verbysterende videomateriaal word getoon.

Assessering

LU 1

Wetenskaplike Ondersoek

Die leerder is in staat om met selfvertroue op weetgierigheid oor natuurlike verskynsels te reageer, en om binne die konteks van wetenskap, tegnologie en die omgewing verbande te ondersoek en probleme op te los.

Dit word bewys as die leerder:

1.1 ondersoeke beplan;

1.2 ondersoeke uitvoer en data versamel;

1.3 data evalueer en bevindinge kommunikeer.

LU 2

Konstruksie van Wetenskapkennis

Die leerder ken, interpreteer en pas wetenskaplike, tegnologiese en omgewings- kennis toe.

Dit word bewys as die leerder:

2.1 betekenisvolle inligting kan oproep;

2.2 inligting kan kategoriseer;

2.3 inligting kan interpreteer;

2.4 kennis kan toepas.

Memorandum

Aktiwiteit 1:

OPDRAG 1

• Blomplante (Angiosperme) is die volopste en suksesvolste plantgroep op aarde. Die geheim lê in die manier waarop die volgende geslag susksesvol geskep word. Die sleutel tot hierdie geheim lê in die bou en werking van blomme.
• Die feit dat hierdie voortplantingsmetode ook GESLAGTELIK is, maak dit meer suksesvol. Die blom is dus ‘n struktuur waar beide manlike en vroulike strukture van die plant verteenwoordig word. Soms is dit wel in aparte blomme, maar meestal saam in een tweeslagtige blom. Andersins sal hulle eenslagtig wees, m.a.w. ‘n manlike of ‘n vroulike blom.

1. Maak ‘n skets van ‘n tipiese blom om al sy dele te toon.

2. Gee funksies van elk van die volgende:

3. Angiosperme

4. Nee, net dié wat deur insekte bestuif moet word

5. Nee, net dié wat insekte moet lok

6. Voortplanting van die spesie – bevrugting van die saadknoppe

• Angiosperme of blomplante veral dié met helderkleurige kroonblare, lok insekte en word so bestuif. Verder is hulle ook geurig.
• Die funksie van ‘n blom lê in die voortplanting van die spesie, d.w.s. bevrugting van die saadknoppe.
• Die twee hooffunksies is egter BESTUIWING en BEVRUGTING .

AKTIWITEIT 2:

OPDRAG 1

Bestuiwing

Bestuiwing is die proses waardeur ‘n ryp stuifmeelkorrel moet land op ‘n ryp stempel van dieselfde soort plant

• ‘n Stuifmeelkorrel moet ryp wees, andersins sal dit nie ontkiem en afgroei in die styl nie. Eweneens moet die stempel ryp en ontvanklik wees om die stuifmeelkorrel te ontvang, anders sal dit ook nie kan groei nie. Die stuifmeel moet ook van dieselfde dieselfde soort plant wees, anders kruisteel hulle. Sommiges kan wel kruisteel en dan kry ons allerhande eksotiese soorte.
• Elke plant se stuifmeelkorrelstruktuur is mikroskopies anders. Dit verseker dat ‘n stuifmeelkorrel amper soos ‘n slot in ‘n sleutel moet pas. Sodra ‘n ryp stuifmeelkorrel geland het, begin dit ontkiem.
• Ons het reeds genoem dat daar twee hoofprosesse moet plaasvind, naamlik bestuiwing en bevrugting. Ons weet nou wat bestuiwing is en dat die volgende mikpunt is om by die ryp saadknoppe uit te kom en dit te bevrug.

OPDRAG 2:

• Doen ‘n bietjie naslaanwerk oor stuifmeelkorrels en stempels van verskillende soorte plante.
• Stel ‘n sketsblad saam van die verskillende soorte wat jy kon opspoor.

Bevrugting is die samesmelting van die spesiale kerninhoude (gamete) van ‘n stuifmeelkorrel en ‘n saadknop

Die kerninhoud waarna verwys word, is ‘n spesiale molekule met ‘n kode of “plan” van hoe die nuwe plant moet lyk. Ons noem dit die chromatiennetwerk en dit bestaan uit die molekule wat bekend is as DNA. Jy sal later leer waarvoor dit presies staan.

Sodra die twee kerninhoude of gamete versmelt het, vorm ‘n sigoot en dit is die begin van die nuwe organisme of plantjie.

• Die proses: stapsgewys van oomblik van bestuiwing tot bevrugting

OPDRAG 3

Ontwerp jou eie blom na aanleiding van die volgende leidrade:

Eie memo

Aktiwiteit 3:

OPDRAG 1

• Uiteraard is die vorming van sade vandie uiterste belang in die voortplantingsproses. Daarmee saam is die proses van saad- en vrugvesrpreiding eweneens belangrik.

OPSIONEEL/ VIR VERRYKING

Die onderwyser kan ‘n projek hieroor aan julle gee waartydens julle die interessante manier en meganismes kan ondersoek.

Alternatiewelik kan julle die video van David Attenborough “The Secret life of Plants” opspoor en daarna kyk. Verbysterende videomateriaal word getoon.