1.4 Balke, pilare, stutte en dwarsbalke

Tegnologie

Graad 8

Strukture

Module 5

Balke, pilare, stutte, dwarsbalke en ankerdrade

Balke, pilare, stutte, dwarsbalke en ankerdrade:

• Bogenoemde is belangrike dele van strukture. Hulle word gebruik in geboue, brûe en verskillende items, bv. die pype van jou fiets se raam wat in die balkekategorie val.
• Balke se funksie is hoofsaaklik om vrag te dra. Indien die vrag te swaar is, sal die balk buig. In die ou dae is boomstamme gebruik as soliede balke, maar a.g.v. die koste en gewig daarvan word daar vandag van ander strukture met ‘n verskeidenheid vorms en bestaande in ‘n verskeidenheid materiale, as balke gebruik gemaak.

• Selfs pilare en lamppale is balke wat in ‘n vertikale posisie is. Pilare is baie nuttig by geboue om bv. stoepe wat oorhang te stut. Indien die pilare nie die gewig kan dra nie, sal die gebou inmekaar val. Ons hoor soms van geboue, veral groot komplekse soos winkelsentrums, wat ineenstort a.g.v. swak konstruksies.
• Baie van ons televisiestelle is op ‘n stellasie teen die muur gemonteer. Jy sal tog verstaan dat die televisie spanning sal veroorsaak op die platform wat in werklikheid ‘n balk is. Omdat die balk net aan die een ent gestut word, is dit ‘n dwarsbalk. Om die dwarsbalk in posisie te probeer hou, word ‘n stut ingevoeg vir ondersteuning.

• Soortgelyke stutte vind ons ook by tente en kragdrade. In hierdie gevalle word die stutte deur kabels en toue gevorm.

• Die skets hieronder toon hoe ‘n leerder sy brug (balk) van strooitjies versterk het deur van ‘n stut en tou gebruik te maak.

Opdrag 5

• Kyk na die volgende illustrasies en beskryf hoe verskillende kulture tegnologie gebruik het om hul probleme op te los:
  Pyl en boog van Khoi
  Kruisboog van Europeërs
  Spies en skild van Zoeloes
  Swaard
  Ronde Zoeloehut
  Rondawelhutte van Xhosas

Spitsdakvissershuisies

Opdrag 6

• Verwys na die volgende en beskryf die impak wat tegnologiese ontwikkeling ten opsigte van strukture al op mense se lewenswyses gehad het:

• Wolkekrabbers
• Vliegtuie
• Dakkappe
• Treinspore en treine
• Brûe

Assessering