3.2 Om met woorde te werk en woordeskat uit te brei  (Page 7/7)

3.4 oorheersend/leier/vinnig met plannetjies/probeer altyd loskom

3.5 onderdanig/doen maar mee

4.1 Ja – Willemses hou nie van Sagies – gedurige verwysings na hulle sukkelende bestaan en asery, gaste onwelkom, veral die Sagies.

4.2 Wimpie-hulle s’n – leser moet die Sagies sien soos hulle hulle sien sodat ons simpatie met Wimpie hulle het.

5. Sluit aan by voorafgaande, “nie dat hulle oorloop van liefde vir mekaar nie!”ook die inleiding tot die gesels – minagtende verwysing na Tatties.twee plaasseuns en maats op hulle plaas, teenoor twee broers, een ouer en een jongerOuer broer baie baasspelerig (amper soos Wimpie), dus verwag ons ’n soort “leierskapstryd”.Jongste boetie onderdanig, byna soos Tatties – dus eerder passiewe karakters in konflikVerwys weer na hoe hy Tatties uitoorlê het met die gee van die laaste dikmelk± 13, 14 – Wimpie nog op plaasskool (seker tot st 5, 6 - gr 7/8) terwyl Danie ’n bietjie ouer is – reeds in dorpskool, en Pen natuurlik effens jonger.dat die seuns tog maar op hulle gaan afkom/die wors in die hande gaan kry wat Wimpie weggesteek het toe hulle gaan hout soek het

6. Flossie was die hele tyd een van die bondgenote – saamgegaan as hulle Bet versorg, is daar om Tatties te “troos” toe Danie minagtend na hom verwys, maar noudat die maats hulle regmatige deel van die wors kry en kan geniet, is dit juis hy wat die wors opgeëet het sodat die seuns niks kry nie - en hulle het juis van die Sagie-broers af weggevlug sodat húlle nie van die wors moet kry nie.

7. Die hele verhaal en konflik tussen die verskillende karakters draai eintlik om die wors, wie se reg dit is om daarvan te eet en al die planne om juis daardie reg te kan uitoefen. Ja, beslis ’n gepaste titel, want dit verklap niks van die verrassende slot nie.

AKTIWITEIT 5

• Behandel eers die gedig sonder om na die vrae te verwys. Laat leerders die gedig voorlees. Dit kan selfs ’n projek wees waar groepe die gedig kan dramatiseer/rolspeel. Hierdie gedig lei hom ook tot ’n bespreking of twee, drie: Wie is belangrik (er): die ryk morsjorse of die arm (e) straatveërs en skoonmakers en karweiers van huisvullis?

1. As al julle rykaards julle geld uitgegee en julle piesangskille in die slootjie gegooi het, julle buskaartjies stukkend geskeur en op die grond laat val het, julle wyn en koeldrank gedrink het en die leë bottels en blikkies sommer in die stegies neergesit het en julle visgrate en (halfgeëte vrugte en stukkende boksies oral neergegooi het, kom ek en maak alles skoon. Daarom is ek ook belangrik.

2. Leerders verskaf self antwoorde.

3. Beslis nie – kyk maar net na die sin en woorde: die ritme, atmosfeer en hele stemming van die gedig sal verander.

4. straatveër – “dan kom ek en maakie wêreld weer skoon”

5. “geldgatte”, “bustikkets soes confetti gestrooi”, “vrot vrugte”

6. Noem alles byna gelyk op “en julle . . .” “en julle . . .”Hierdie woorde staan ook elke keer op dieselfde plek in die reël.

7. piesangskille, gebruikte buskaartjies, leë bottels en blikkies, halfgeëte vrugte, leë boksiesNee, geen nut vir enigeen – is net maar rommel

8. Nie teen mekaar soos normaalweg nie – wil dalk iets wys/visualiseer hoe die rommel gestrooi is.

9. Hy is belangrik omdat hy ander mense se gemors opruim.

10. “Ek” – hy maak agter “belangrike/ryk” mense skoon.

AKTIWITEIT 6

Kinders se eie volsinne moet die volgende inhoud oordra:

1. “in een stem”

2. Gaan aan die Konferensie vir Volwassenes oor Kinderregte oorhandig word, ook in die parlement en die VN bespreek word.

3. een van die belangrikste dinge waaraan die parlement aandag moet gee / Parlement moet heel eerste hieraan aandag gee

4. by die Konferensie vir Volwassenes oor Kinderregte en waarskynlik ook in die parlement

5. mishandeling van kinders (“beskerming van die kind”) en die lot van straatkinders, getal straatkinders van die toekoms

6. Wil waarskynlik hê daar moet iets gedoen word sodat daar minder/geen straatkinders is.

7. Verteenwoordiger van Unicef/VN was daar (Unicef – VN se arm wat met opvoeding van kinders werk).

8. Kinders het in groepe oor aspekte van kinderregte gepraat, hulle idees / sieninge oorgedra met musiek / deur gedigte en dramatisering, waarna die verslae van die onderskeie groepe gebruik is om die finale verslag saam te stel.

9. inleidende hoofstuk

10. kindermishandeling, straatkinders, opvoeding

11. oortreding van kinderregte, die kind in die gesin, gesondheid, welsyn, kinderarbeid(Dis belangrik dat leerders nie weer al die afdelings noem nie, maar dié vraag is juis daarop gerig om te kyk of hulle verstaan dat “beskerming van kinders” met kindermishaneling, en dus geweld te doen het.)

AKTIWITEIT 7

• Hierdie aktiwiteit kan ’n verfrissende en selfs insiggewende gesprek word en u en die leerders met nuwe oë na mekaar, ander onderwysers en skoolpersoneel laat kyk en waardeer. Dalk is die tyd ryp dat leerders mekaar aanspreek oor lasposte, moeilikheidmakers ens. wat dissipline ondermyn ens. Hierdie soort besprekings kom meesal by oplossings uit en bly nie vassteek by beskuldigings nie. Dis o.m. u taak om die leerders te begelei na oplossings en om verder te gaan as net ander die skuld te gee. So maak ons van hulle “groter” mense.