0.5 Khí thực  (Page 4/6)

Độ cao đặt máy bơm

Độ cao đặt máy bơm (đm ) phải thỏa mãn yêu cầu về kỹ thuật là phòng tránh khí thực và phải thỏa mãn yêu cầu kinh tế là khối đào đắp phải không lớn. Quy định chọn cao trình đm ở nơi phát sinh khí thực nguy hiểm nhất đối với từng loại bơm và phương thức đặt máy bơm, cụ thể như Hình ( 5 - 4 ) sau đây:

Qua hình vẽ trên ta nhận thấy đm cũng chính là độ cao hút địa hình $h_s$ , để an toàn lấy $h_s$  [ $h_s$ ] trong công thức ( 5 - 2 ), cao trình đặt máy bơm :

đm = $Z_{\text{bh}}$ + [ $h_s$ ] ( 5 - 2 )

trong đó [ $h_s$ ] có thể lấy dấu dương hoặc âm tùy điều kiện cụ thể. Để xác điịnh [ $h_s$ ] thường có hai cách, sẽ được trình bày sau đây:

Tính độ cao hút theo độ chân không cho phép [ hck size 12{ { size 24{h} } rsub { size 8{ ital "ck"} } } {}].

Viết phương trình Becnully cho hai mặt cắt 0 - 0 và B - B ( xem Hình 5 - 3,a ):

$\frac{p_a}{g}=h_s+\frac{p_b}{g}+\frac{C_b^2}{\mathrm{2g}}+h_{\text{msh}}$ , trong đó $h_{\text{msh}}$ là tổn thất thủy lực trong ống hút.

Chuyển vế công thức trên ta có : $h_s=\frac{p_{a-}{p}_b}{g}-h_{\text{msh}}-\frac{C_b^2}{\mathrm{2g}}$ , vì $H_{\text{ck}}=\frac{p_{a-}{p}_b}{g}$ vậy

$h_s=H_{\text{ck}}-h_{\text{msh}}-\frac{C_b^2}{\mathrm{2g}}$ , ( * )

Khi $H_{\text{ck}}$ đạt tới giới hạn cho phép $[H_{\text{ck}}]$ thì độ cao hút $h_s$ cũng đạt đến độ hút cho phép [ $h_s$ ]. Vậy thay vào ( * ) ta có:

[ $h_s]=[H_{\text{ck}}]-h_{\text{msh}}-\frac{C_b^2}{\mathrm{2g}}$ ( 5 - 3 )

Độ cao [ $H_{\text{ck}}]$ có thể tra trên đường đặc tính của máy bơm. Sử dụng trị số này từ đường đặc tính cần chú ý hiệu chỉnh cho phù hợp với thực tế vì rằng thí nghiệm mô hình đã tiến hành trong điều kiện chuẩn: với cột áp khí quyển $H_a=\frac{p_a}{g}=\text{10}$ mét cột nước, nhiệt độ không khí nơi thí nghiệm t = 200C ( $H_{\text{hh}}=\frac{p_{\text{hh}}}{g}=\mathrm{0,}\text{24}$ mét cột nước ) và vòng quay máy bơm thí nghiệm bằng vòng quay định mức ( $n_{\text{tk}}$ ). Cách hiệu chỉnh như sau:

Trong công thức ( 5 -3 ) khi hiệu chỉnh thay [ $H_{\text{ck}}]$ bởi kí hiệu [ $H_{\text{ck}}^{\text{'}}]$ :

- Khi $H_a$  10 m thì: [ $H_{\text{ck}}^{\text{'}}]=[H_{\text{ck}}]-\text{10}¸H_a$ ;

- Khi $H_a$  10 m và t  200C thì: [ $H_{\text{ck}}^{\text{'}}]=[H_{\text{ck}}]-\text{10}¸H_a¸\mathrm{0,}\text{24}-H_{\text{hh}}$ ;

- Khi n  $n_{\text{tk}}$ thì: [ $H_{\text{ck}}^{\text{'}}]=\left\{H_a-(H_a-[H_{\text{ck}}])(\frac{n}{n_{\text{tk}}}{)}^2\right\}$ ;

- Khi đặt máy bơm ở độ cao $Ñ$  0 thì: $H_a=\text{10},\text{33}-\frac{Ñ}{\text{900}}$ .

Ta còn có thể tra $H_a$ ở các cao độ theo bảng ( 5 -1 ) và $H_{\text{hh}}$ theo bảng ( 5 - 2 ):

Bảng ( 5 - 1)

Bảng ( 5 - 2 )

Bơm li tâm sử dụng độ chân không $[H_{\text{ck}}]$ để xác định độ cao hút cho phép [ $h_s]$ .

Tính độ cao hút theo độ dự trữ khí thực dh size 12{dh} {}:

Bơm hướng trục dùng độ dự trữ khí thực tới hạn cho phép $\mathrm{Dh}$ để tính độ cao hút cho phép [ $h_s]$ . Hình 5 - 3, ta đã viết phương trình Becnully cho hai mặt cắt 0 - 0 và điểm K và đã có được công thức ( 5 - 1 ), chuyển vế ta có:

${}^{\frac{p_a}{g}=\frac{p_k}{g}¸\frac{C_k^2}{\mathrm{2g}}¸h_s^k¸h_{\text{msh}}¸h_{\text{msvk}}}$

nếu đặt $H_s=h_{\text{msh}}¸h_s^k$ . trong đó như đã biết $h_s^k$ là độ cao hút từ mực nước bể hút đến điểm K đang nghiên cứu, còn $h_{\text{msh}}$ là tổn thất cột cột nước trong ống hút. Vậy ta có: