<< Chapter < Page Chapter >> Page >

- Thứ ba, góp phần hình thành đạo đức trong đời sống xã hội, nó khẳng định những giá trị của đạo đức cộng sản đồng thời phê phán, đấu tranh chống lại những khuynh hướng, tàn dư đạo đức cũ, những biểu hiện đạo đức không lành mạnh, đi ngược lại lợi ích chân chính của con người. Để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu của mình, đạo đức học phân ra những chuyên ngành như: đạo đức học chuẩn mực, đạo đức học nghề nghiệp, lịch sử đạo đức học, triết học đạo đức. Khi giải quyết nhiệm vụ trên, đạo đức học Mác - Lênin mang bản chất khoa học và cách mạng. Bởi vì những tri thức của nó là chân lý, nó là công cụ không thể thiếu trong sự nghiệp giáo dục đạo đức nói riêng và giáo dục con người mới nói chung.

Phương pháp nghiên cứu của đạo đức học mác – lênin.

Mỗi khoa học đều có khách thể và đối tượng nghiên cứu của nó, nên chúng đều có phương pháp nghiên cứu nhất định.

- Trước hết, đạo đức học cũng như các khoa học khác, phải lấy từ phương pháp duy vật biện chứng và phương pháp duy vật lịch sử làm phương pháp nghiên cứu của mình. Nghĩa là, trong quá trình tìm hiểu, nghiên cứu đạo đức học, phải vận dụng triệt để, nhất quán những nguyên lý, qui luật của triết học Mác - Lênin, đặc biệt là phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật lịch sử mới khắc phục được những hạn chế, những sai lầm của đạo đức học trước Mác. Đó là những sai lầm cực đoan của chủ nghĩa kinh nghiệm, chủ nghĩa duy lý, duy tâm thần học. Đạo đức học là môn khoa học xã hội vì thế nghiên cứu nó phải đặt trong mối quan hệ biện chứng với những thành tựu của các bộ môn khoa học xã hội khác như: Luật học, Mỹ học, Chính trị học, đặc biệt là giáo dục học, tâm lý học. Bởi vì các môn đó vừa là phương thức thực hiện những chức năng thực hành đạo đức, vừa là ngọn nguồn, bộ phận của đạo đức học.

- Hai là, phương pháp lịch sử, so sánh.

Đạo đức học là một phạm trù lịch sử, nó phát sinh, tồn tại, phát triển trong từng giai đoạn lịch sử xã hội nhất định. Do đó, quan niệm về đạo đức trong lịch sử phải được xem như những nấc thang giá trị nhất định của xã hội loài người. Nó luôn luôn bị phủ định, lọc bỏ, kế thừa để phát triển không ngừng với sự tiến bộ xã hội nói chung. Mỗi hiện tượng đạo đức hiện thực có cội nguồn từ cơ sở của quá khứ, của một nền truyền thống lịch sử, đồng thời đạo đức hiện tại là tiền đề để phát triển trong tương lai, như là một quá trình phủ định biện chứng. Vì thế phương pháp lịch sử, so sánh giúp ta thấy được cái logic bản chất của hiện tượng đạo đức.

Tiếp tục và cụ thể hoá tư tưởng của Mác về tính quy định của cơ sở kinh tế đối với ý thức xã hội nói chung và đạo đức nói riêng, Ănghen đã luận chững cho bản chất xã hội của đạo đức bằng cách chỉ ra tính thời đại, tính dân tộc và tính giai cấp của đạo đức.

Trong tác phẩm “Chống Đuy- Rinh”, Ănghen đã chỉ ra mối quan hệ của các thời đại đối với các nguyên tắc, các chuẩn mực đạo đức với tính cách là biểu hiện về mặt đạo đức của các thời đại kinh tế .

Phê phán quan niệm của Đuy- Rinh về những chân lý đạo đức vĩnh cửu, Ănghen đã khẳng định rằng, thực chất và xét đến cùng, các nguyên tắc, các chuẩn mực, các quan điểm đạo đức chẳng qua chỉ là sản phẩm của các chế độ kinh tế, các thời đại kinh tế mà thôi. Lấy ví dụ về nguyên tắc không được ăn cắp, Ănghen cho rằng đó không phải là một nguyên tắc, một chân lý vĩnh cửu gắn liền với bản chất trừu tượng của con người. Nguyên tắc này có cơ sở kinh tế của nó và nó sẽ mất ý nghĩa khi cơ sở kinh tế của nó không còn nữa. Ông viết: “Từ khi sở hữu tư nhân về động sản phát triển thì tất cả các xã hội có chế độ sở hữu tư nhân ấy, tất phải có một lời răn chung về đạo đức: không được trộm cắp”(1). Vậy là chỉ từ khi có sở hữu tư nhân, người ta mới yêu cầu bảo vệ nó. Trước khi có sở hữu tư nhân, không thể có nguyên tắc đạo đức không được trộm cắp. Cũng như vậy, “trong một xã hội mà mọi động cơ trộm cắp bị loại trừ” nghĩa là trong xã hội cộng sản chủ nghĩa, lời răn đạo đức đó sẽ không có ý nghĩa nữa.

Get Jobilize Job Search Mobile App in your pocket Now!

Get it on Google Play Download on the App Store Now




Source:  OpenStax, Triết học mác - lênin trong sự nghiệp đổi mới xã hội. OpenStax CNX. Jul 31, 2009 Download for free at http://cnx.org/content/col10849/1.1
Google Play and the Google Play logo are trademarks of Google Inc.

Notification Switch

Would you like to follow the 'Triết học mác - lênin trong sự nghiệp đổi mới xã hội' conversation and receive update notifications?

Ask