0.2 Các yếu tố ảnh hưởng lên sự ra hoa  (Page 14/14)

Khảo sát sự liên hệ giữa yếu tố nhiệt độ thấp và sự khô hạn, Núnẽz-Elisea và Davenport (1994) cho biết trong điều kiện nhiệt độ ấm, trung bình thấp nhất vào khoảng 20oC, điều kiện khô hạn làm chậm sự phát triển chồi nhưng không kích thích sự ra hoa. Trong điều kiện nhiệt độ thấp, trung bình thấp nhất vào khoảng 15oC, thì cây xoài ra hoa mà không cần để ý đến điều kiện khô hạn. Như vậy, điều kiện nhiệt độ lạnh đã thúc đẩy sự kích thích ra hoa. Trái lại, sự khô hạn thúc đẩy sự phát triển mầm hoa được kích thích.

Ngập

Ảnh hưởng bất lợi đầu tiên của sự ngập úng đối với cây trồng là việc giảm sự sinh trưởng của chồi và rễ (Larson và csv. 1991). Khi bị ngập thì triệu chứng đầu tiên của cây ăn trái ở vùng nhiệt đới và á nhiệt đới là giảm sự đồng hóa khí CO2, sự thóat hơi nước và sự dẫn truyền của khí khổng, tình trạng ngập kéo dài sẽ làm ngừng sự sinh trưởng của rễ và thân, héo, giảm sự hấp thu chất dinh dưỡng và làm cho cây chết (Shaffer và csv. 1992, trích bởi Schaffer, 1998).

Khả năng chống chịu với điều kiện ngập được xác định là cây có thể tồn tại và phát triển trong điều kiện ẩm độ trong đất cao hơn thủy dung ngoài đồng (Rowe và Beardsell, 1973). Khả năng đáp ứng của cây trồng với điều kiện ngập được Kozlowski (1997) trình bày như sau:

• Sự đóng khí khổng
• Sự lão hóa lá chưa trưởng thành
• Giảm sự sinh trưởng của chồi và rễ
• Hình thành nên những rễ bất định
• Sự mở to của nhu mô và tế bào hình hạt đậu

Sự đóng khí khổng có thể sẽ giảm đến mức tới hạn đặc biệt vì nó sẽ giảm sự đồng hóa carbon ở điều kiện cường độ ánh sáng từ trung bình đến cao (Kozlowski, 1997). Khảo sát hình thái giải phẩu thân của cây mãng cầu xiêm (A. miricana) và cây pond apple (A. glabra) được cho ngập liên tục trong 12 tháng, Núnẽz-Elisea (1999) nhận thấy bề dầy vỏ thân không bị ảnh hưởng nhưng bề dầy của mô gỗ, chiều rộng tia sợi (fibre radial) và mật độ mô gỗ ở cây bị ngập cao hơn so với cây không bị ngập. Sự gia tăng chiều rộng mô gỗ do sự gia tăng kích thước của tế bào sợi hơn là sự gia tăng số sợi gây ra do sự tăng hoạt động của tượng tầng. Tế bào sợi và mạch mô gỗ của thân cây bị ngập dường như mỏng và ít lignin hóa hơn so với thân cây không bị ngập.

Khả năng chịu ngập của cây xoài chưa được biết rõ. Có báo cáo cho rằng cây xoài đòi hỏi đất phải thoát nước tốt để cây sinh trưởng mạnh và đạt năng suất cao nhưng cũng có những báo cáo cho rằng cây xoài có khả năng chịu được điều kiện ngập úng rất tốt (Jawanda, 1961; Young và Sauls, 1981). Để xác định khả năng chịu ngập của cây xoài, Larson và csv. (1991) đã dùng cây xoài Tommy Atkin 4 năm tuổi trồng trong chậu và cho ngập sâu 10 cm trong thời gian 14 và 28 ngày. Kết quả cho thấy rằng sau khi cây xoài bị ngập 2-3 ngày, sự đồng hóa khí CO2 và sự dẫn truyền của khí khổng giảm. Việc ngập không ảnh hưởng tiềm thế nước của lá, sự sinh trưởng và trọng lượng chất khô của chồi nhưng sự tăng trưởng của đường kính thân và trọng lượng chất khô của rễ giảm, kết quả là cây bị ngập sẽ có tỉ lệ chồi/rễ lớn. 44 ngày sau khi đưa ra khỏi điều kiện ngập, sự đồng hóa khí CO2, sự dẫn truyền của khí khổng và sự thoát hơi nước của cây chịu ngập 14 ngày mới trở lại bình thường so với cây đối chứng. Kết quả thí nghiệm nầy cho thấy rằng, trong điều kiện bị ngập cây xoài bị giảm sự trao đổi khí, sự sinh trưởng và có một số tỉ lệ cây chết từ 0-45% nên tác giả cho rằng cây xoài không phải là cây chịu ngập cao nhưng có vẻ thích nghi với điều kiện đất ngập nước. Để chứng minh ảnh hưởng điều kiện lên sự ra hoa xoài, Kohli và Reddy (1985) đã cho cây xoài 2 năm tuổi vào chậu và sau 55 ngày thì có 2 cây ra hoa. Từ quan sát nầy tác giả cho rằng điều kiện ngập có thể dùng để kích thích ra hoa cho cây xoài.