0.9 Các thiết bị cơ điện chính của trạm bơm  (Page 15/15)

Động cơ điện đồng bộ có mô men quay tỉ lệ bậc nhất với điện áp ( trong khi động cơ điện dị bộ có mô men quay tỉ lệ bậc hai với điện áp ), do vậy sự thay đổi điện áp trong dây dẫn ít ảnh hưởng đến mô men quay. Đó là một ưu điểm lớn của nó so với động cơ dị bộ. Động cơ đồng bộ cũng thường khởi động bằng các phương pháp khởi động của động cơ dị bộ. Trong các trạm thủy điện tích năng, để khởi động "tổ máy ba máy" động cơ đồng bô,̣ khi chuyển chế độ người ta có thể dùng turbin gáo nhỏ để quay tổ máy về chế độ đồng bộ rồi mới đóng máy vào lưới.

Tóm lại nội dung chọn động cơ điện như sau:

- Dựa vào công suất động cơ tính theo công thức ( 9 - 8 ) và vòng quay của máy bơm đã biết, hình thức trục tổ máy, tra được động cơ điện và các thông số cơ bản của động cơ được chọn ( trong đó có công suất định mức Nđc và vòng quay định mức ).

- Kiểm tra điều kiện quá tải động cơ với cột nước lớn nhất hoặc nhỏ nhất xảy ra trong hai trường hợp thiết kế và trường hợp kiểm tra. Yêu cầu công suất quá tải phải nhỏ

hơn hoặc bằng công suất định mức của động cơ Nđc đã chọn. Kiểm tra độ chênh lệch vòng quay giữa động cơ và máy bơm không được quá 5 %.

- Xem xét tính năng khởi động của động cơ có phù hợp với máy bơm hay không và dùng biện pháp khởi động nào cho thích hợp.

Máy biến áp và chọn máy biến áp cho trạm bơm

Trạm bơm tưới tiêu thường được xây dựng ở vùng nông thôn và thường lấy điện từ những nguồn điện và sơ đồ nối dây khác nhau. Nếu trạm bơm đặt trong khu vực có trạm hạ áp của nông trang, của trang trại hay của nhà máy thì có thể lấy điện từ trạm hạ áp. Nếu trạm bơm lấy điện từ đường dây cao áp có cấp điện áp cao hơn điện áp động cơ cần phải xây trạm hạ áp ngay cạnh trạm bơm. Máy biến áp được bố trí hoặc cạnh nhà máy bơm hoặc đặt trong một gian độc lập của nhà máy. Nếu trạm bơm được trang bị những động cơ có điện áp cao ( trên 1.000 V ) thì để có điện tự dùng ( để chạy động cơ nhỏ của các thiết bị phụ hay chiếu sáng ...v.v.. ) cần phải đặt thêm các máy biến áp nhỏ phụ trong nhà máy. Nếu có một số trạm bơm nằm gần nhau thì có thể xây dựng một trạm hạ thế riêng phục vụ chung cho chúng.

Đối với các trạm bơm lớn, quan trọng ví dụ trạm bơm tiêu lớn tiêu nước cho khu vực rộng thì cần phải lấy điện từ hai nguồn độc lập và tải điện bằng các đường dây độc lập để đảm bảo tính an toàn cao.

Chọn sơ đồ cấp điện nào cũng phải qua tính toán và so sánh kinh tế - kỹ thuật để quyết định. Việc chọn máy biến áo cho trạm bơm nhỏ thường chọn một máy còn trạm lớn có thể nhiều hơn. Để chọn máy biến áp ta phải biết công suất yêu cầu của trạm (Syc), điện áp của nguồn điện ( Ul ), điện áp động cơ ( Udc ), số máy biến áp ...

Công suất yêu cầu của trạm hạ áp tính theo công thức sau:

$S_{\text{yc}}=(\mathrm{1,}\text{05}\text{.}\text{.}\text{.}\mathrm{1,1})\frac{K_{1\text{.}}\text{.}{K}_2\text{.}{N}_{\text{dc}}}{h_{\text{dc}}\text{.}\text{cos}j}+K_3\text{.}\frac{N_{\text{td}}}{\text{cos}j}$ ( kVA )( 9 - 9 )

Trong công thức:

$K_1=\frac{N_{\text{max}}^{\text{tk}}}{N_{\text{dc}}}=\frac{\text{cong}\text{suat}\text{lon}\text{nhat}\text{tren}\text{truc}\text{dong}\text{co}\text{voi}\text{che}\text{do}\text{thiet}\text{ke}}{\text{cong}\text{suat}\text{dinh}\text{muc}\text{cua}\text{dong}\text{co}}$ , là hệ số phụ tải ;

$K_2=\frac{\text{so}\text{may}\text{lam}\text{viec}}{\text{tong}\text{so}\text{may}\text{trong}\text{tram}}$ , gọi là hệ số sử dụng đồng thời ;

$K_3=\mathrm{0,7}\text{.}\text{.}\text{.}\mathrm{1,0}$ , gọi là hệ số thắp sáng ;

$h_{\text{dc}}$ là hiệu suất của động cơ.

Dựa vào Ul, Udc và Syc và số máy biến áp ta có thể tra ra máy biến áp cần dùng. Chú ý rằng máy biến áp có loại trong và ngoài nước sản xuất. Loại nước ngoài sản xuất cần phải tiến hành tính toán hiệu chỉnh nhiệt độ sau khi tính theo ( 9 - 9 ) rồi mới tra chọn máy biến áp. Cấu tạo và những vấn đề liên quan đến máy biến áp có thể tham khảo trong các giáo trình và tài liệu liên quan.